Thời gian qua, trên các trang mạng xã hội có thông tin nhiều chiều về sự việc tử vong của quân nhân Trần Đức Đô; cấp bậc: Binh nhì; chức vụ: Học viên đào tạo Tiểu đội trưởng Công binh; đơn vị: Tiểu đội 4, Trung đội 2, Đại đội 14, Tiểu đoàn 4, Trường Quân sự Quân khu 1, tử vong ngày 28/6/2021. Ngày 10 tháng 7 năm 2021, Cơ quan Điều tra hình sự Khu vực 3/Quân khu 1 đã có Kết luận xác minh Số: 02/KLXM. Bản tin Nông thôn mới trích đăng nội dung Kết luận như sau:
Quân nhân Trần Đức Đô, sinh ngày 02 tháng 9 năm 2002; Quê quán: Xóm 5, khu phố Đa Hội, phường Châu Khê, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh.
Sau khi nhập ngũ vào Quân đội, quân nhân (QN) Trần Đức Đô huấn luyện chiến sĩ mới tại Trung đoàn 2, Sư đoàn 3, Quân khu 1. Ngày 15/6/2021, QN Trần Đức Đô chuyển đổi vị về Tiểu đội 4, Trung đội 2, Đại đội 14, Tiểu đoàn 4, Trường Quân sự Quân khu 1 để học lớp đào tạo Tiểu đội trưởng Công binh.
Từ ngày 26/6/2021, Đại đội 14 thực hiện kế hoạch huấn luyện dã ngoại tại thao trường huấn luyện tổng hợp của Trường Quân sự Quân khu 1, thuộc địa phận xóm Bãi Phẳng, xã Bàn Đạt, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên; quân số: 80 đ/c (gồm: Đại đội trưởng, Chính trị viên, 02 Hạ sĩ quan, 76 học viên) và bộ phận phục vụ.
13 giờ 30 phút ngày 28/6/2021, đơn vị báo thức, đến 13 giờ 45 phút, đơn vị hành quân ra thao trường huấn luyện bắn súng, Đại úy Ma Công Ngọc Linh, Đại đội trưởng cắt cử 03 học viên gồm: Trần Đức Đô, Vi Quang Lương, Hoàng Văn Đô ở lại xuống bếp giúp Đại úy QNCN Ngô Quang Hùng (nhân viên nuôi quân) phục vụ nấu ăn buổi chiều, sau đó chỉ huy đơn vị đi huấn luyện,
Sau khi nhận nhiệm vụ, các quân nhân Trần Đức Đô, Vi Quang Lương, Hoàng Văn Đô cùng đi xuống bếp (cách nơi tập trung khoảng 40 m). Trên đường đi, Trần Đức Đô nói với Hoàng Văn Đô và Vi Quang Lương “Tôi đau bụng đi vệ sinh tý, các ông cứ xuống trước đi" rồi Trần Đức Đô quay lại, còn Hoàng Văn Đô và Vi Quang Lương đi thẳng xuống bếp. Đến khoảng 14 giờ 15 phút, chưa thấy QN Đô về nên đ/c Ngô Quang Hùng (quản lý bếp ăn) đã gọi điện thoại cho đ/c Linh, Đại đội trưởng hỏi “Sao có hai người phụ bếp, ...kiểm tra xem có học ở thao trường không". Sau khi đ/c Linh kiểm tra không có QN Đô ở ngoài thao trường nên đã cử Đại úy Vũ Quốc Minh, Chính trị viên Đại đội và Trung sĩ Nguyễn Đức Thành, Tiểu đội trưởng (kiêm phụ trách Trung đội 1) về tìm. Sau khi tìm quanh khu nhà ở của Đại đội không thấy QN Đô, nên đc Minh gọi thêm đ/c Nông Văn Hòa (học viện đang trực ban) cùng đi tìm ở các khu vực xung quanh.
Khoảng 14 giờ 30 phút cùng ngày, đ/c Nông Văn Hóa phát hiện thấy QN Trần Đức Đô trong tư thế treo cổ trên cây keo tại đồi phía sau nhà ở của đơn vị, nên đã chạy về báo cho đ/c Minh biết. Lúc này, đ/c Minh và đ/c Thành cũng đang tìm gần đó cùng chạy đến. Minh bảo Thành vào đỡ chân đẩy QN Đô lên để cho Hóa trèo lên cây tháo dây treo cổ. Đ/c Hóa trèo lên cây tháo dây, nhưng không tháo được, nên Minh bảo Hóa chạy về bếp ăn của đơn vị lấy dao để cắt dây. Sau khi chạy về lấy dao quay lên, lúc này đ/c Thành vẫn đang đứng bên dưới để đỡ QN Đô, Đ/c Hóa trèo lên cây dùng dao chặt đứt dây treo cổ, do Thành chỉ ôm đỡ được vào phần đầu gối của QN Đô, nên khi chặt đứt dây đã làm phần trên cơ thể của QN Đô va chạm vào thân cây và rơi xuống đất. Sau đó, Thành và Hóa khiêng Đô lên vị trí bằng phẳng cạnh đó, Hóa tháo dây ở cổ Đô ra. Lúc này, Thượng úy QNCN Hoàng Thể Hòa (Nhân viên Quân y) đang ở thao trường cách đó khoảng 400 m, nhận được điện bảo của đ/c Minh chạy về đến nơi, tiến hành sơ cứu, ép tim ngoài lồng ngực.
Khoảng 15 giờ 30 phút, xe cứu thương của Nhà trường đến nơi và đưa QN Trần Đức Đô đi cấp cứu tại Bệnh viện Gang Thép Thái Nguyên. Kíp trực của Bệnh viện đã tiến hành kiểm tra, cấp cứu nhưng xác định QN Trần Đức Đô đã chết trước khi vào viện. Sau đó hai Điều dưỡng viên Khoa cấp cứu hồi sức tích cực chống độc của Bệnh viện là Dương Thị Sinh và Nguyễn Thị Vân đã dùng băng cuộn buộc hai cổ tay và hai cổ chân lại với nhau, buộc hai ngón chân cái và hai ngón tay cái với nhau (mục đích để giữ cho cơ thể bệnh nhân tử vong tư thế thẳng tự nhiên).
2. Kết quả kiểm tra, xác minh
* Kết quả khám nghiệm hiện trường
Cây keo nơi phát hiện QN Trần Đức Đô treo cổ cao khoảng 10 m, đường kính phần gốc 25 cm, cây nghiêng sang bên phải khoảng 13 độ theo hướng nhìn từ đỉnh đồi xuống. Gốc cây có một cánh cụt hướng lên trên, đầu cụt cách mặt đất 80 cm; trên thân cây có các nhánh cách mặt đất lần lượt là 2,6 m và 3,6 m (3,6 m là vị trí buộc dây treo cổ).
Trên thân cây phát hiện có 02 (hai) vết trượt xước vỏ còn mới, vết 1: kích thước diện (12 x 210 cm, điểm thấp nhất cách mặt đất là 0,98 m; vết 2:
Tại hiện trường; ở dưới đất, phát hiện một đoạn dây dù (cùng loại với do, dày dù buộc trên cây) dài 7,76 1, giữa đoạn dây có mối buộc thắt nút, ở hai đầu dây có vết cắt còn mới.
* Kết quả khám nghiệm tử thi
- Khám ngoài tử thi:
Mũi, miệng có dịch hồng và thức ăn chảy ra; mặt tím tái, phù nề; vùng thái dương phải cách trên đuôi cung lông mày phải 03 cm có vết sây sát da rải rác trong diện 5 x 40 cm; hai lỗ tai khô, sạch.
Vùng cổ có rãnh hằn màu nâu thẫm, nên cũng không khép kín dài 35 cm thấp ở phía sau cổ, cao dần về phía cằm chiều hướng từ dưới lên trên. Đầu vết hằn ở cằm trái cây sát da rải rác trong diện (5,5 x 5) cm.
Vùng đầu dưới xương ức có vết sấy sát da kích thước (1,5 x 0,5 cm); mặt trước cổ tay trái có vết sây sát da kích thước (1,3 x 0,5) cm; hạ sườn trái và hố chậu trái có 04 vết sẹo mờ hình tròn kích thước trung bình (2 x 22 cm); hoen từ thi màu hồng tập trung ở phần phía sau cơ thể; hậu môn có phân; dương vật có dịch màu trắng.
Giải phẫu tử thi:
Tụ máu dưới da đầu vùng thái dương phải kích thước (3 x 2) cm; xương hộp sọ không bị rạn vỡ, các mạch máu màng não phù căng; tổ chức não phù nề khí quản có ít dịch lẫn thức ăn, thành sau họng và niêm mạc khí, phế quản xung huyết; phổi xung huyết, nhu mô phổi có dịch màu đỏ, bề mặt phổi có chấm xuất huyết rải rác; cơ tim có chấm xuất huyết rải rác, thành tâm thất trái dày chắc, buồng tim có máu không đông; gan xung huyết, bề mặt nhẵn, nhu mô gan mềm; dạ dày có nhiều thức ăn đang tiêu hóa; ổ bụng sạch, các quai ruột có nhiều hơi; hệ xương tứ chi, xương sườn không có dấu vết tổn thương.
Cơ quan Điều tra đã trưng cầu Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Thái Nguyên giám định pháp y tử thi QN Trần Đức Đô để xác định nguyên nhân chết; thời gian chết; cơ chế hình thành các dấu vết trên cơ thể. Trưng cầu Viện Pháp y Quân đội giám định độc chất trong phủ tạng; tình trạng mô bệnh học trong phủ tạng và da cơ; nồng độ cồn trong máu; xét nghiệm chất ma túy. Trưng cầu Viện Khoa học Hình sự Bộ Công an giám định so sánh các chất bám dính trên cơ thể, quần áo với dây dù và vỏ cây keo thu ở hiện trường.
Tại Bản kết luận pháp y về hóa pháp số 484/PY-XNĐH ngày 01/7/2021 của Viện Pháp y Quân đội kết luận: Mẫu phủ tạng của Trần Đức Đô gửi giám định không phát hiện thấy các chất độc; mẫu máu của Trần Đức Đồ gửi giám định không phát hiện thấy các chất ma túy, không có Ethanol.
Tại Bản kết luận giám định mô bệnh học số 79/PY-KN ngày 02/7/2021 của Viện Pháp y Quân đội kết luận: Phù phổi; sung huyết các phủ tạng; tổn thương da rãnh hằn vùng cổ bên phải có tính chất sống.
Tại Bản kết luận giám định pháp y về tử thi số 1082/KL-KTHS ngày 05/7/2021 của Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Thái Nguyên kết luận: Nguyên nhân chết của Trần Đức Đô: Ngạt do treo cổ. Thời gian chết sau bữa ăn cuối cùng từ 02 giờ đến 03 giờ; thời gian chết đến thời điểm khám nghiệm tử thi từ 06 đến 08 giờ.
Cơ chế hình thành dấu vết: Rãnh hằn vùng cổ và sây sát da vùng cằm trái, mặt tím tái phù nề, hậu môn có phân, dương vật có dịch màu trắng, sung huyết các phủ tạng do treo cổ; vết sây sát da và tụ máu dưới da vùng thái dương phải do tác động tương hỗ với vật có bề mặt không phẳng; vết xây sát da vùng ngực (mũi ức) và cổ tay trái do tác động tương hỗ với vật có bề mặt không phẳng, các vết sẹo mờ hình tròn vùng hạ sườn trái và hố chậu trái là bệnh lý da.
Kết luận giám định số 217/C09-TT3 ngày 06/7/2021 của Viện KHHS Bộ Công an kết luận:
Do lượng dấu vết ít nên không đủ cơ sở để giám định hình thái các tổ chức nghi thực vật có trong các mẫu vật chất bám dính tại vùng cổ, mẫu vật chất bám dính tại lòng bàn tay phải, mẫu vật chất bám dính tại lòng bàn tay trái và trên bộ quần áo thu trong quá trình khám nghiệm tử thi Trần Đức Đô, ba đoạn dây dù thu tại hiện trường nơi phát hiện quân nhân Trần Đức Đô trong tư thế treo cổ.
Mẫu vật chất bám dính tại vùng cổ có xơ sợi vải, trong đó có loại xơ sợi cùng loại với phần dây dù thu ở hiện trường nơi phát hiện quân nhân Trần Đức Đô trong tư thế treo cổ.
Mẫu vật chất bám dính tại lòng bàn tay phải và lòng bàn tay trái đều có xơ sợi vải, do số lượng xơ sợi vải ít và ngắn nên không đủ cơ sở để giám định so sánh với dây dù thu tại hiện trường.
Cơ quan Điều tra đã lấy lời khai của toàn bộ cán bộ, học viên, nhân viên phục vụ đi huấn luyện dã ngoại của Đại đội 14 và một số lời khai của các quân nhân huấn luyện tân binh ở Trung đoàn 2, Sư đoàn 3 cùng với QN Trần Đức Đô. (trong đó có quân nhân Trần Văn Hiếu, cùng tuổi, cùng quê, cùng nhập ngũ, huấn luyện tân binh cùng đơn vị, là chú họ của QN Đô), các lời khai đều khẳng định không có hiện tượng mất đoàn kết, hành hung, quân phiệt, đánh nhau xảy ra trong đơn vị. Đa số đều nhận xét QN Đô là người trầm tính, ít nói, không vi phạm kỷ luật, không thấy có mâu thuẫn với ai.
Lấy lời khai của bố, mẹ 05 học viên quê Bắc Ninh, họ đều cho biết từ khi con nhập ngũ, khi gọi điện về không hề phản ánh có hiện tượng tiêu cực, mất đoàn kết, hành hung, quân phiệt, đánh nhau xảy ra trong đơn vị. Khi nghe thông tin vụ việc trên mạng xã hội, qua gọi điện hỏi thì con họ đều nói là không có việc QN Đô bị đánh chết, thông tin lan truyền trên mạng là sai sự thật.
Lời khai của Học viên Đào Bá Hải cùng đơn vị: Khoảng 09 giờ sáng ngày 27/6/2021, trong lúc Hải và Trần Đức Đô buộc giá để cuốc xẻng và dây móc chồi, hai người có nói chuyện với nhau, khi Hải chia sẻ về sở thích của mình và hỏi Đô về sở thích thì Đô trả lời: “Tôi chỉ thích ở trong phòng tối một mình, tắt điện, đóng cửa", sau đó Đô hỏi lại Hải: “Ông đã bao giờ nghĩ đến chuyện tự tử chưa" thì Hải quát Đô: “Ông bị điên à". Sau đó, Hải hỏi Đô về gia đình thì Đô nói gia đình có bố, mẹ và em gái. Hải hỏi Đô thích chơi môn thể thao nào, Đô trả lời là không thích chơi môn thể thao nào. Hải còn hỏi Đô có người yêu chưa, Đô trả lời là chưa có. Khi Đô hỏi Hải “Ông có thích làm bạn với tôi không" thì Hải không trả lời rồi chuyển sang chủ đề khác. Trong suốt cuộc nói chuyện giọng nói của Độ trầm lặng, nét mặt buồn, không vui vẻ.
Lời khai của các quân nhân Nông Văn Hóa, Nguyễn Đức Thành, Vũ Quốc Minh, Vi Quang Lương, Hoàng Văn Đô, Ma Công Ngọc Linh, Ngô Quang Hùng, Hoàng Thế Hòa hoàn toàn phù hợp với diễn biến sự việc như đã nêu trên.
Cơ quan Điều tra đã tiến hành phát phiếu thăm dò đối với học viên của Đại đội 14 Trường Quân sự Quân khu 1 và 62 đ/c chiến sĩ ở đơn vị cũ (Trung đoàn 2) bằng hình thức bỏ phiếu kín, có lập biên bản kiểm tra ghi nhận kết quả, với các nội dung: Trong đơn vị có tình trạng cán bộ, chi huy hành hung đồng đội không? Có tình trạng cán bộ, chỉ huy quân phiệt bộ đội không? Quá trình học tập, huấn luyện tại đơn vị có tình trạng chiến sĩ cũ bắt nạt chiến sĩ mới không? Có tình trạng cá độ, lô đề cờ bạc không. Kết quả các ý kiến đều trả lời là không có các tình trạng trên.
Quá trình các quân nhân cắt dây đưa QN Trần Đức Đô xuống để cấp cứu, có hai người dân nhà gần đó nhìn thấy và chứng kiến sự việc, Cơ quan Điều 1 tra đã tiến hành lấy lời khai:
- Bà Nguyễn Thị Chinh, sinh năm 1974 trú tại xóm Bãi Phẳng, xã Bàn Đạt, huyện Phú Bình khai: Khoảng 14 giờ 30 phút ngày 28/6/2021, khi đang ngồi chẻ lạt để buộc mạ ở khu Bãi Phẳng thì thấy cách đó khoảng 300 m có mấy người bộ đội ở chỗ cây keo (trong khu vực thao trường quân sự) và nhìn thấy có người rơi xuống, nhưng vẫn thấy có một người ở trên cây, bà Chinh tưởng là đi bắt chim bị rơi xuống.
- Ông Nguyễn Văn Lương, sinh năm 1978, trú tại xóm Bãi Phẳng, xã Bàn Đạt, huyện Phú Bình khai: Chiều ngày 28/6/2021, trong khi đang ngồi uống nước ở nhà ông Đào Văn Nhuận, cùng xóm thì vợ gọi điện bảo là ở ngoài kia có bộ đội thắt cổ tự tử chết". Sau đó, ông Lương và ông Nhuận đến xem thì thấy có một người bộ đội đang hô hấp ép tim ngoài lồng ngực, một người thì bóp tay cho một người mặc áo lót màu xanh, quần rằn ri đang nằm ngửa dưới đất. Sau đó có vài người nữa đến nhưng ông Lương không để ý, ông Lương có nói “Chết rồi thì hô hấp làm gì nữa", người ép tim nói “Còn nước còn tát anh ạ". Sau khi xe cứu thương đến thì ông Lương ra về. Cơ quan Điều tra tiến hành lấy lời khai của bố, mẹ và một số người thân trong gia đình của QN Trần Đức Đô.
- Ông Trần Đức Hội và bà Trần Thị Đông (bố, mẹ QN Đô) cho biết: Trong những lần Đô gọi điện về nội dung chỉ là thăm hỏi bình thường, không hề nói bị ai đánh; không biết Đô có người yêu chưa vì Đô không tâm sự gì. Trần Thị Uyên (em gái Đô) cho biết Đô chưa có người yêu.
- Chị Trần Thị Nhung (dì ruột của QN Độ) khai: Từ khi Đô đi học Tiểu đội trưởng thì hai dì cháu hay liên lạc, nhắn tin điện thoại và Facebook với nhau, nội dung thăm hỏi bình thường. Khoảng thời gian trước ngày 25/6/2021, Đô có gọi điện thoại về, khi nói chuyện Nhung có hỏi “Đô à, ở đấy có khỏe không, có bị đánh không", Đô vừa cười vừa nói “Cháu chỉ bị chỉ huy đánh thôi nhưng không sao đâu" và bảo Nhung đừng nói với bố mẹ. Trần Thị Nhung còn cung cấp cho Cơ quan Điều tra nội dung tin nhắn qua Facebook giữa hai dì cháu từ ngày 15/6/2021 đến ngày 25/6/2021, nội dung chỉ là thăm hỏi bình thường. Ngày 20/6/2021, Trần Thị Nhung có gửi cho Đô qua tài khoản số tiền là 1.500.000đ.
Cơ quan Điều tra cũng đã tiến hành lấy lời khai cô giáo Chủ nhiệm lớp và một số bạn thân ở địa phương của Trần Đức Đô, những người này cho biết: Trần Đức Đô chưa có người yêu, từ khi Đồ đi bộ đội không liên lạc gì với họ. Xác minh tại địa phương: Gia đình QN Trần Đức Đô kinh tế thuộc hộ trung bình, đều làm nghề tự do, hiền lành, hòa thuận không mâu thuẫn với ai. Cơ quan y tế phường Châu Khê cho biết Đô có bác ruột (anh của bố) bị bệnh tâm thần phân liệt.
Ngay sau khi sự việc xảy ra, Cơ quan Điều tra cùng với đơn vị đã tiến hành kiểm tra, điểm nghiệm quân tự trang cá nhân của QN Trần Đức Đô và toàn đơn vị. Qua kiểm tra, chỉ có ba lô-của QN Trần Đức Đô là không còn dây tăng võng, trong ba lô có 845.000đ. Ngoài quân tự trang cá nhân, có 03 (ba) lá thư viết tay chưa gửi đề các ngày 1/4/2021 3/4/2021, 09/5/2021 gửi bố mẹ, nội dung chủ yếu nói về nhớ nhà, kể về anh em trong đơn vị đoàn kết thương yêu nhau. Trước khi kiểm tra, ba lô bị xộc xệch, dây nắp ba lô không nằm trong khuy cài. Khi khám nghiệm tử thi, trong túi quần dài rằn ri có 380.000đ.
Ngày 30/6/2021, ông Trần Đức Hội và bà Trần Thị Đông, là bố đẻ của QN Trần Đức Đô có giấy yêu cầu luật sư Lưu Quang Hùng, Công ty Luật TNHH Hoàn Cầu, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của QN Trần Đức Đô. Căn cứ các Điều 36, 78 và 84 Bộ luật Tố tụng hình quan Điều tra đã thông báo về việc đăng ký bào chữa, tham gia tố tụng cho luật sư Lưu Quang Hùng theo đúng quy định của pháp luật. mę sự Cơ
III. KẾT LUẬN
Căn cứ kết quả kiểm tra, xác minh, Cơ quan Điều tra hình sự Khu vực 3, Quân khu 1 có đủ cơ sở kết luận:
Nguyên nhân chết của QN Trần Đức Đô là ngạt do tự treo cổ. Kết quả kiểm tra, xác minh không phát hiện thấy QN Đô bị xúi giục, bức ép, làm nhục; không có mâu thuẫn trong đơn vị, gia đình, quan hệ tình cảm nam nữ, không có hành vi cờ bạc, lô đề, vay nợ; không có việc bị đánh đập hành hung. Các dấu vết sây sát trên cơ thể QN Đô là do khi treo cổ và quá trình cắt dây đưa Đô xuống để cấp cứu đã làm va quệt vào thân cây gây ra. Với diễn biến và kết quả kiểm tra, xác minh nêu trên, đủ căn cứ để xác định không có sự việc phạm tội xảy ra.
Căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 157; khoản 1 Điều 158 Bộ luật Tố tụng hình sự. Cơ quan Điều tra hình sự Khu vực 3, Quân khu 1 kết luận xác minh, ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự đối với sự việc trên. “Điều 157".
